پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

بنظر می‌رسد که کم توانی حجم بالایی از نمایندگان مجلس یازدهم در قانون گذاری و نظارت، دارد به جا‌های حساس می‌رسد و کم توجهی آن‌ها به پیامد‌ها و آسیب‌های برخی از مقرره گذاری‌ها و قوانین تصویب شده، کشور را به سمت بی راه سوق می‌دهد. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که طرح مالیات بر عایدی سرمایه که با هدف مقابله با سوداگری نه تنها مانع از سوداگری نمی‌شود؛ بلکه زمینه کتمان معاملات را فراهم می‌کنند؛ به نحوی که این طرح، بیشتر برخورد با معلول به جای علت است. باید از نمایندگان مجلس پرسید که در چنین وضعیتی، چطور می‌خواهند بر میزان دارایی‌ها نظارت کنند؟ آیا زیرساخت‌های این کار مهیا شده است؟ اگر نه، چرا در موقع نامناسب و بشکلی غیر اولویت دار، به مسئله ورود کرده اند؟ آیا همین کار را نمی‌شد چند سال دیگر، انهم بشکلی شایسته و در صراط مستقیم و بدون حاشیه انجام داد؟

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

ابرهزینه «اجاره‌ مسکن» در تهران و غالب شهرهای کشور از لنز سیاستگذار به «تورم تاریخی در این حوزه» خلاصه می‌شود؛ اما این مدل علت‌یابی برای سنگین‌ترین فاکتور هزینه‌ای خانوارها، یک نقطه‌کور دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد طی دست‌کم یک‌سال گذشته نه تنها در بازار مسکن ایران که در خیلی از کشورها –پنج کشور مورد سنجش قرار گرفته است- تورم مسکن و اجاره، از سطح میانگین تاریخی فراتر رفته است. در آمریکا رشد هزینه اجاره‌نشین‌ها بیش از ۲برابر میانگین ۱۰سال قبل شده است و در انگلیس حدود ۳ برابر. در ایران نیز تورم اجاره مسکن به نزدیک ۵۰درصد رسیده که از حدود ۲۰درصد رشد متوسط سالانه، بالاتر است. با وجود این سرعت مشابه افزایش اجاره‌بها، «شاخص استطاعت پرداخت مستاجرها» در کشورهای مورد بررسی به سطح نرمال نزدیک است؛ درحالی‌که برای تهران در وضعیت بحرانی و برای متوسط کشوری دو برابر دیگر کشورها است. آنچه باعث شده در کشورهای مورد بررسی توان پرداخت اجاره‌بها با وجود رشد شدید هزینه اجاره مسکن، همچنان در سطح قابل قبول باشد به وضعیت درآمد خانوارها و رشد اقتصادی برمی‌گردد.

ولی‌الله سیف رییس کل اسبق بانک مرکزی معتقد است اقتصاد ایران در وضعیتی نیست که بتوان تا پنج سال آتی را در آن پیش‌بینی کرد. سیف دو اقدام بسیار مهم را در کارنامه‌ی کاری خود دارد. او مردی است که در زمان کشف سوء استفاده موسوم به پرونده ۱۲۳ میلیارد تومانی فاضل خداداد بر مسند مدیریت عاملی بانک صادرات تکیه داشت و خاطرات وی در برخورد با این مساله گویای دلایل شکل‌گیری چنین بحران‌هایی است. از سوی دیگر در مقام رییس کلی بانک مرکزی وی پرونده‌ی عظیم و بزرگ ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز را به سرانجام رساند. پرونده‌ای که به گفته وی اگر حل نمی‌شد امروز کشور را با تبعات شدید مالی و اقتصادی روبرو می‌کرد.

استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق گفت: آمارهای ارائه شده در خصوص میزان رشد پایه پولی و حجم نقدینگی نشان می‌دهد تورم بالا در سال آینده نیز مهمان اقتصاد ایران خواهد بود.​

علی رغم آنکه طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی می‌تواند برای اقتصاد کشور دستاورد‌هایی داشته باشد، اما به دلایل متعدد در سنوات گذشته زمین گیر شد و نتوانست به اهداف خود برسد که انتظار می‌رود با اتخاذ سیاست‌های حمایتی و برنامه ریزی مناسب این امر‌تحقق یابد چراکه خوداتکایی نسبی در تولید محصول استراتژیک در ارتقای ضریب امنیت غذایی و کاهش وابستگی تاثیر بسزایی دارد.بسیاری از کارشناسان و دست اندرکاران بخش کشاورزی اذعان می‌کنند که عدم حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان و تخصیص ارز ترجیحی به واردات دانه‌های روغنی منجر به شکست طرح خوداتکایی روغن شد.

تغییرات آب و هوایی بر تمام ابعاد امنیت غذایی، مانند دسترسی فیزیکی و اقتصادی، الگو‌های غذایی و استفاده از غذا، و ثبات و انعطاف پذیری سیستم‌های غذایی تأثیر می‌گذارد. تلاش برای امنیت غذایی از نظر تغییرات آب و هوایی پیامد‌های گسترده‌ای برای جوامع در معرض خطر دارد.علاوه بر تغییرات آب و هوایی، کاهش تولیدات کشاورزی به دلایل مختلف از جمله شیوع آفات و بیماری ها، معیشت و رفاه کشاورزان و تولیدکنندگان و مشاغل مرتبط به ویژه کشاورزان خرده پا، دامداران و شیلات را به خطر می‌اندازد. از بین رفتن زمین‌های قابل کشت نیز به تولیدات کشاورزی آسیب رسانده و معیشت را تهدید کرده و منجر به مهاجرت داخلی از روستا‌ها به مناطق شهری شده است که به نوبه خود می‌تواند مجموعه‌ای از مشکلات مرتبط را ایجاد کند.

ارتباط دادن یک شاخص اقتصادی مهم بنام تورم، به تورم انتظاری و قیاس مع الفارق آن با چین یعنی چی؟ هرکجای دنیا بود، محترمانه از شما درخواست بازنشستگی می‌کردند. با این حرف‌ها در اقتصاد دان بودن شما هم داریم شک می‌کنیم؟ علل تورم در ایران نشات گرفته از بی انضباطی و ناکارآمدی دولت هاست. این دیگر قابل چسباندن و وصله زدن به مردم نیست. کل تورم انتظاری در شدید‌ترین حالات در ایران در حدود ۷ درصد است اخوی.

در کشور ما این القای نادرست در طی سال های بعد از انقلاب بوجود آمده که مدیریت دولتی و اجرایی مصون از پاسخ طلبی و نظارت بر ایفای تعهدات است. هرچقدر هم سطح این مقام بالاتر رود، سکوت و پذیرش باید بیشتر شود؟ شاید در قرائتی خاص بتوان این مسئله را به حاکمیت از دو بعد قانونی و دینی ، تعمیم دارد، ولی سایر مقامات در هر مسندی که باشند الزاما موظف به شفاف سازی ، پاسخگویی و ایفای کارآمد تعهدات هستند. رئیس جمهور عزیزمان متاسفانه با وجود همه امیدهایی که مردم به او بسته بودند و علاقه ای که نسبت به او وجود داشت، تا اینجای کار نتوانست از عهده انجام درست امور بر بیاید. پاشنه آشیل این کار را هم در محفلی جستجو کنید که انتصابات سطوح بالای مدیران اجرایی کشور را راهبری می کند. همان محفلی که گویا برخی از اعضای آن رابطه سببی با رئیس جمهور هم دارند. آقای رئیس جمهور، کشور را با محفل و رفاقت و شعار و تندروی و کند روی ، نمی توان اداره کرد.بخش زیادی از انتصابات در دولت شما مشکل صلاحیت و توانمندی و کمبود تجربه دارند.

در میانه نارضایتی همزمان مردم و ایرلاین ها، سازمان هواپیمایی در اقدامی به یکباره 10 ایرلاین خصوصی و دولتی را تعلیق نمود، چون بر این اعتقاد هستیم تصمیمات نهایی نهادهای نظارتی براساس نظرات کارشناسی دستگاههای اجرایی متولی اتخاذ می‌گردد. این اقدام مانند آن است که یکی از دو شرکت ایران خودرو و سایپا دیگر حق تولید نداشته باشند، طبیعی است چنین اقدامی تاثیری بالا در بازار خودرو بر جای می‌گذارد، مشابه این اتفاق نیز در بازار فروش بلیط پروازهای داخلی و خارجی نیز رخ داد و مشکلات قبلی با یک هرج و مرج کم سابقه و رشد تصاعدی قیمت‌ها در بازار سیاه جایگزین شد.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران یادداشتی در صفحه مجازی خود در خصوص تعداد تفاهم‌نامه‌های ساخت مسکن با نهاد‌های مختلف منتشر کرده است. بر اساس این یادداشت زاکانی ادعا کرده است در ۲۱ ماه گذشته ۳۶ فقره تفاهم‌نامه برای تامین ۵۵۰ هزار واحد مسکونی با چند نهاد بسته شده است.

خزانه‌دار اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: دولت همواره در هیات رییسه اتاق بازرگانی تهران و ایران نماینده داشت و این موضوع جدیدی نیست که برای اولین بار اتفاق افتاده باشد؛ در قالب دموکراسی باید به فردی که رای می‌آورد احترام گذاشت و این موضوع را باید به فال نیک بگیریم من موضوع ایجاد اختلاف در اتاق بازرگانی تهران را تایید نمی‌کنم.

یک فعال سیاسی، رسانه ای نوشت: وزرا و معاونان رئیس‌جمهور حاضرند ‎فیش حقوق واقعی‌شان را منتشر کنند؟

ریشه تورم ۲۰ درصدی اقتصاد ایران را می‌توان رشد نقدینگی منبعث از ناترازی دولت، خلق پول بانکی و ناترازی برخی بانک‌ها بیان کرد، اما علت جهش‌های تورمی مانند چهار سال اخیر را باید به جهش ارزی نسبت داد.

ازجمله کانون‌های شکل‌گیری توهم‌های جمعی در ایران از طرف دولت‌ها در قوانین برنامه و بودجه کشور است و سال‌های سال در ایران ادامه داشته و دارد. در این نوشتار به برخی از این‌ها پرداخته می‌شود. دایره موضوع به قدری وسیع است که در این نوشتار صرفا می‌شود به برخی از اقلام کلان و کلیدی آن پرداخت و جا دارد که برای آن‌ها در کشور فکری شود. با تورق برنامه‌های توسعه به موضوعات متعدد بسیاری از این توهم‌های جمعی دولتی در اسناد می‌رسیم که تکرار شده‌اند؛ اما در این نوشتار سعی شده که چند تا از کلان‌ترین آن‌ها انتخاب و به بحث گذاشته شود. امید است که در شرایط حاضر که در آستانه تدوین برنامه هفتم توسعه هستیم، دولت دست از تکرار این روش‌ها بردارد و برنامه توسعه را واقع‌گرایانه‌تر و قابل دستیابی‌تر و بدون توهم بنویسد و اجرا کند یا اینکه سیاست‌گذاران قانع شوند که الزامات اهداف مهم برنامه‌ها را فراهم کند.

صندوق بین‌المللی پول در گزارش اخیر خود اعلام کرده است که اگر ایران بخواهد کسری بودجه نداشته باشد، باید هر بشکه نفت را 350 دلار بفروشد» این جملات، بخشی از گزارش امروز روزنامه «هم‌میهن» است. این روزنامه سناریوی صندوق بین‌المللی پول برای پایان کسری بودجه ایران را بررسی کرده است.

پرفسورمحمدهاشم پسران، اقتصاددان برجسته ایرانی، نظرات خود را در مورد مسائل روز اقتصاد ایران و جهان مطرح کرد. این استاد سرشناس ضمن ابراز نگرانی از وقوع ابرتورم در ایران اعلام کرد که یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که باید در دستورکار سیاستگذار قرار بگیرد، جلوگیری از وقوع ابرتورم است. پسران با مرتبط دانستن تحریم و سیاستگذاری اقتصادی بر این نکته صحه گذاشت که در حال حاضر مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در اقتصاد ایران تحریم‌هاست. این اقتصاددان با مقایسه تحریم اقتصاد ایران و روسیه، دلایلی مطرح می‌کند که چرا روسیه و ایران را نمی‌توان با یکدیگر مقایسه کرد. پسران در ادامه به عوامل تورم در ایران پرداخت و گفت که سال‌ها کاهش مستمر ارزش ریال موجب شکل‌گیری انتظارات قابل‌توجهی در مردم شده است.

در جلسه علنی امروز مجلس که به بررسی موضوع استیضاح وزیر صمت اختصاص داشت، نمایندگان پس از شنیدن نطق موافقین و مخالفین و صحبت‌های وزیر، با ۱۶۲ رای موافق در مقابل ۱۰۲ مخالف به استیضاح سیدرضا فاطمی امین رای موافق دادند و به این ترتیب وزیر صمت را از کار برکنار کردند.

افزایش قیمت بنزین به هر نگاهی که بدان نگریسته شود، یک الزام است. اما داستان زمانی مورد انزجار قرار گرفته و الوده به پلشتی می شود که گروهی نامدیر دروغگو و کتمان گر حقایق و غلوکننده، با بیان دروغ هایی شاخدار و بعضا قابل پیگیری کیفری، قصد توجیه افزایش قیمت بنزین را دارند. درست مثل دروغ زشتی که ساداتی نژاد (وزیر وقت جهادکشاورزی) درباره حجم قاچاق گندم و آرد به افغانستان می گفت ( منتظر محاکمه ایشان به اتهامم سو مدیریت مسلم و قابل اثبات هستیم). استدلال موافقان افزایش ‎قیمت بنزین از سال ۹۸ تا امروز، نزدیک شدن نرخ این حامل انرژی به قیمت جهانی و ممانعت از قاچاق آن است. اما بنا بر گزارش رسمی سازمان توسعه تجارت، خود دولت در سال ۱۴۰۱ بنزین را با قیمت ۲۷ سنت به ازای هر لیتر صادر کرد.

دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی روز گذشته میزبان یک مناظره داغ علمی بین کارشناسان دو طیف فکری اقتصادی با موضوع «دلازدایی از اقتصاد و مهار تورم» بود. دکتر همت قلی زاده کارشناس اقتصاد انرژی و دکتر سیدعلی مدنی زاده عضو هیات علمی دانشگاه شریف و از طراحان اصلاح ساختاری بودجه مهمانان مناظره‌ای بودند که در نهایت با هیجان خاص طرفداران دو نظریه اقتصادی مخالف هم همراه شد. اصلی‌ترین محل مناقشه طرفین مناظره، منشا کسری بودجه سال‌های اخیر و بحث قیمت گذاری نرخ‌های کلیدی به ویژه سوخت بود